การออกแบบหลักสูตรที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
การศึกษาของวันที่ 22 สิงหาคม 2556
เป็นการศึกษาเกี่ยวกับเรื่องของการออกแบบหลักสูตรที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (learner– centered designs) ซึ่งเป็นหลักสูตรที่มองถึงประโยชน์ของผู้เรียนเป็นสำคัญ
คำนึงถึงความต้องการและความสนใจของผู้เรียน โดยหลีกเลี่ยงหลักสูตรที่เน้นเนื้อหาวิชาเป็นตัวตั้ง การออกแบบหลักสูตรที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
จัดได้หลายประเภท ดังนี้
2.1
หลักสูตรเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (child – centered designs) หลักสูตรได้แนวคิดมาจากรุสโซ
(Rousseau) ในต้นศตวรรษที่ 18 ที่ว่าเด็กควรจะได้ศึกษาถึงธรรมชาติที่อยู่แวดล้อมตัวซึ่งสอดคล้องกับความต้องการและความสนใจของเขา
นักการศึกษาที่จัดอยู่ในกลุ่มนี้ เช่น จอห์น ดิวอี้ (John Dewey) เฟเดอริค ฟรอเบล (Friedrich Froebel) และเปสตาลอสซี่
(Pestalozzi) เป็นต้น การจัดเนื้อหาของหลักสูตรแบบนี้จะมีการบูรณาการเนื้อหาของวิชาต่าง
ๆ เข้าด้วยกัน โดยเน้นไปที่ประสบการณ์หรือปัญหาสังคม ความจำเป็นของชีวิต
ทักษะชีวิต การปรับตัว และประสบการณ์ตรงของผู้เรียน ดังตัวอย่าง หลักสูตร Skills
for Growing สำหรับระดับชั้น k – 5
ที่พัฒนาโดย W.K.Kellogg Foundation ภายใต้การสนับสนุนของ the
National Association of Elementary School Principals and the National PTA หลักสูตรแบ่งเนื้อหาเป็น 5 หน่วยการเรียน ดังนี้ (Lion
– guest.2007)
หน่วยการเรียนที่ 1 : การสร้างชุมชนในโรงเรียน
หน่วยการเรียนที่ 2 : เติบโตเพื่อเป็นสมาชิกของกลุ่ม
หน่วยการเรียนที่ 3 : การตัดสินใจเชิงบวก
หน่วยการเรียนที่ 4 : การเจริญเติบโตเพื่อสุขภาพที่ดี
หน่วยการเรียนที่ 4 : การเคารพซึ่งกันและกัน
ข้อดีของหลักสูตรนี้ คือ
มีการผสมผสานกันระหว่างการเรียนรู้กับเนื้อหา สิ่งที่เรียนมีความสัมพันธ์กับปัญหาชีวิต
และความสนใจของผู้เรียน ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์และใช้กระบวนการแก้ปัญหาของตนเอง
ส่วนข้อจำกัด คือ การจัดหลักสูตรที่ยึดความสนใจของผู้เรียนเป็นตัวตั้ง
จะไม่สามารถรับประกันได้ว่าความต้องการของผู้เรียนจะเป็นไปตามที่สังคมต้องการหรือไม่และเป็นความยุ่งยากของสถานศึกษาที่จะจัดหลักสูตรให้สอดคล้องกับผู้เรียนทุกคน
2.2 หลักสูตรเน้นประสบการณ์ (experience –
centered designs) เป็นหลักสูตรที่มีลักษณะคล้ายหลักสูตรเน้นกระบวนการ
พัฒนามาจากแนวคิดของจอห์น ดิวอี้ ที่เน้นการเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติของผู้เรียน กิจกรรมและประสบการณ์ต่าง
ๆ ควรจัดขึ้นตามความสนใจและความต้องการของผู้เรียน
จึงจะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอันจะนำไปสู่การเรียนรู้และประสบการณ์อื่น ๆ
ข้อดีของหลักสูตรนี้คือ ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรง ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
นำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน
2.3 หลักสูตรแบบจิตนิยม (romantic /radical
designs) เป็นหลักสูตรที่เน้นความเป็นธรรมชาติของผู้เรียน
ให้ความสำคัญของบุคคลแต่ละคนว่าทุกคนมีอิสระในการเลือก
สามารถกำหนดชีวิตของตนเองได้ เน้นความมีเสรีภาพอันสมบูรณ์และความเป็นเอกัตบุคคลของแต่ละคน
หลักสูตรควรช่วยให้ผู้เรียนสามารถปรับตัว ตัดสินใจกระทำสิ่งต่างๆได้
กล้ายอมรับในสิ่งที่ตนทำตลอดจนสามารถแก้ปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นได้ การเรียนการสอนเน้นผู้เรียนให้รู้จักปัญหาและได้ฝึกฝนให้ทำในสิ่งที่ต้องออกไปเผชิญในชีวิตจริง
นักการศึกษาที่มีแนวคิดลักษณะนี้ ได้แก่ เอ.เอส.นีล (A.S.Neil) อิวาน อิลลิช (Ivan Illich) และเปาโล แฟร์ (Paulo
Freire) เป็นต้น
2.4 หลักสูตรมนุษยนิยม (humanistic designs) การออกแบบหลักสูตรประเภทนี้นิยมแพร่หลายในระหว่าง ค.ศ. 1960 – 1970
โดยได้รับแนวคิดของปรัชญาการศึกษาแบบอัตถิภาวะนิยม (existentialism)
หลักสูตรเน้นด้านจิตใจ ความเป็นเอกัตบุคคล การพัฒนามโนทัศน์ของตนเอง
การรู้จักตนเอง การควบคุมการเรียนรู้และพฤติกรรมด้วยตนเอง การรู้จักเห็นใจผู้อื่น
นับถือตนเองและผู้อื่น เน้นการพัฒนาจิตพิสัย ควบคู่ไปกับพุทธิพิสัย
หลักสูตรจะเพิ่มทางเลือกให้ผู้เรียนได้มีอิสระในการเลือก
ยึดหลักการพัฒนาแบบองค์รวม นักการศึกษาที่มีแนวคิดเช่นนี้ ได้แก่ อับบราฮัม
มาสโลว์ (Abraham Maslow) และ คาร์ล โรเจอรส์ (Carl
Rogers) ข้อบกพร่องของหลักสูตรแบบนี้ คือ
การจัดการเรียนการสอนต้องเป็นครูที่มีทักษะ มีความสามารถที่จะทำงานกับผู้เรียน
เป็นรายบุคคล
ออกแบบหลักสูตรที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
(learner– centered designs) ซึ่งเป็นหลักสูตรที่มองถึงประโยชน์ของผู้เรียนเป็นสำคัญ
คำนึงถึงความต้องการและความสนใจของผู้เรียน โดยหลีกเลี่ยงหลักสูตรที่เน้นเนื้อหาวิชาเป็นตัวตั้ง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น